Artikelen

Eten door de eeuwen heen - 1500-1680: aardappelen en suiker

.
User Rating:  / 33
PoorBest 

1500-1680: aardappelen en suiker

Schilderij van Pieter Breughel. De recepten uit de middeleeuwen blijven tot in de zeventiende eeuw in gebruik. Pas halverwege de zeventiende eeuw komen er nieuwe kookboeken uit. De VOC voert nu grote hoeveelheden specerijen aan, die daardoor goedkoper worden. Er wordt vaak gedacht dat deze glorietijd van de VOC het eten overvloedig werd gekruid. In vergelijking met de middeleeuwen valt dat echter nogal mee. Toen specerijen nog exclusief waren werden ze in grote hoeveelheden toegepast. Daarmee kon de gastheer laten zien dat hij zich de duurste ingrediënten kon veroorloven. Als specerijen algemeen verkrijgbaar worden, verdwijnen ze echter grotendeels uit de keukens van de rijken. Om zich te onderscheiden van het gewone volk, gaat de elite zich meer richten op tuinbouwproducten zoals doperwtjes, artisjokken en bijzondere fruitrassen. De dagelijkse maaltijden zijn eenvoudig, maar als er een feestmaal wordt aangericht worden alle registers opengetrokken. Kwantiteit is belangrijker dan kwaliteit. De dag erna hebben de feestgangers dan ook vaak last van hun maag, en een flinke kater!

De ontdekking van Amerika brengt nieuwe producten zoals maïs, (andere) bonen en de aardappel hoewel de laatstgenoemde aanvankelijk niet zo populair is. Ook is er de opmars van suiker, die nu in flinke hoeveelheden beschikbaar is. Daarvoor was suiker vooral een exotische specerij. Wat opvalt in deze periode is de tegenstelling tussen arm en rijk. Het voedsel voor de elite wordt steeds verfijnder terwijl aan de onderkant van de samenleving de maaltijden steeds eenvoudiger worden. Door de bevolkingsgroei neemt het gebruik van vlees af omdat er gewoon niet genoeg van is. Het eten van vlees wordt zo weer een manier om je maatschappelijk te onderscheiden. De armen eten nauwelijks nog vlees en voeden zich vooral met roggebrood (zo'n 5 pond per gezin), knolgewassen en peulvruchten.

Een leuk voorbeeld van een recept uit deze periode is "frickedillen" uit "De verstandige kock" een kookboekje uit de 17de eeuw.