Artikelen

Euforie na de oorlog: van Tiggelen treed op als Hitler

User Rating:

/ 2

: Published on Monday, 09 August 2010 18:56; Written by Jan van Tiggelen; Hits: 12956

Adolf Hitler - gespeeld door J. van Tiggelen bestijgt het podium Iedereen kent wel beelden van euforische uitingen kort na de bevrijding van Nederland na de tweede wereldoorlog. Veel van de gebeurtenissen en de bevrijding worden jaarlijks herdacht op 4 en 5 mei. Wat er echter niet meer zo fris in het geheugen ligt is de grote twee-deling die er was in Nederland rond de bevrijding. Zo werd het zuiden van Nederland (tot aan de Rijn) reeds bevrijd in het najaar van 1944, Dit succes was te danken aan de gestage opmars na D-Day, op 6 juni 1944.
Het gedeelte van Nederland boven de Rijn moet echter nog ruim een half jaar op haar bevrijding wachten. Zij hebben dan nog de verschrikkelijke 'hongerwinter' te gaan.

Maar als Nederland dan toch in zijn geheel bevrijd is, volgt op 24 juni 1945 een 'blijspel', gespeeld op het markplein van Wouw, aan de voorzijde van het gemeentehuis. In dit artikel vindt u een gedeeltelijke kopie van het script van dit blijspel, waar dhr. Jan van Tiggelen (grootvader van de beheerder van deze website, red.) de dubieuze rol van Adolf Hitler vertolkt.

Inleiding

De officiele bevrijding van Wouw was een feit op 28 oktober 1944. Dit is dus ruim 6 maanden voor de volledige bevrijding van Nederland. Dhr. P. Borghouts tekent dit op in een zeer sprekende afbeelding. Er staan onder andere het wapenschild van Wouw, het toenmalige gemeentehuis, de St. Lambertuskerk en een Engelse tank op vermeld. Verder staat de volgende tekst gecaligrafeerd in de afbeelding:

"In het jaar onzes Heren negentienhondervierenveertig, den achtentwintigsten October werd Wouw door de Engelse legers van het Duitse juk bevrijd"

Er zijn in het eerste jaar na de oorlog diverse uitingen van vreugde, wat natuurlijk niet vreemd was. Een van die uitingen was het spelen van een blijspel op de Markt van Wouw. Dit openluchtspel word opgevoerd tijdens het bevrijdingsfeest, op 24 Juni 1945. In het blijspel worden scenes gespeeld die gaan over de installatie van de Burgemeester en een aantal redevoeringen van Mussert en Hitler.
Uiteraard wordt in veel scenes de draak gestoken met de voormalige Duitse bezetter. Het blijspel wordt door G. Dekkers opgetekend in maar liefst 26 bladzijden en zo'n tien verschillende acteurs vertolken de rollen van de diverse personages:

Loco-burgemeester	Chr. Gommeren
Secretaris	Adr. Suijkerbuijk
Burgemeester	H. Meul
Mussert	Chr. v. Oers
Tante van Mussert	P. Potters
Hitler	J. v. Tiggelen
Goring	C. v. Tiggelen
Churchil	Adr. Hermans.
Radio-verslaggever	G. Dekkers

Auteur	G. Dekkers
Grimeur	Jac. Mol

Hierin vervullen dus twee personen uit de familie van Tiggelen de rol van een Duits personage. De meest dubieuze is wellicht die van Adolf Hitler, vertolkt door Jan van Tiggelen. Deze Jan van Tiggelen is overigens de grootvader van de beheerder van deze website, maar dat terzijde.

!!! ADVIES VOOR DE LEZER !!!

Hoewel de inhoud van dit artikel grotendeels een kopie is van een reeds eerder gepubliceerd script, is het mogelijk dat de lezer aanstoot neemt aan de inhoud. Dit is echter geenszins de bedoeling van de originele auteur, danwel de beheerder van deze website.

Indien u liever niet geconfronteerd wordt met (delen van) historische uitspraken, direct betrekking hebbende op de tweede wereldoorlog en de bezetters van Nederland, adviseren wij u nu direct uw Internet browser te sluiten.

De beheerder van deze website, noch de originele auteur van het script kunnen verantwoordelijk gehouden worden voor persoonlijke of geestelijke schade, voortvloeiend uit het lezen van dit script.

Akte 1 - Aankondiging op Radio Blokzijl

Achtung- Achtung !
Hier Radio Blokzijl !

Geachte luisteraars, wij staan hier met onze microfoon opgesteld op het voorplein van het Rijksdaggebouw te Wouw, om U verslag uit te brengen, van de Unieke gebeurtenis, die heden hier zal plaatsgrijpen. Heden, den Eersten Juni 1942, van het jaar onzer Victorie, is het de dag, de groote dag, die met gulden letters in onze historie aan den balk zal worden geschreven, opdat onze Nazaten steeds met trotsch aan dezen dag zullen terugdenken.
Wij zullen U verslag uitbrengen, van de Grootsche plechtigheid der installatie van onzen nieuwe Burgemeester. Het is haast onmogelijk, om het grootsche schouwspel dat wij hier rand¬om ons zien, onder woorden te brengen.
Van alle gebouwen, hier op het statige plein, wappert onze N.S.B. vlag, en uit alle Boulevards und strassen, die op het plein uitkomen, drommen de bewoner onzer uitverkorene stad tesamen, om getuigen te zijn en blijk te geven van hun instemming, met dit voor hun zoo heuglijke feit.

Reeds lang, zeer lang zijn alle vooroordelen tegen onze N.S.B. uit onze harten weggenomen of eruit geranseld. De blinddoek is ons van de oogen gerukt en onze N.S.B. staat nu in al zijn glorie voor ons. Zoodra alle bewoners onzer stad van deze glorie overtuigd waren, werd ook de wensch geuit, dat wij een volbloed N.S.B. Burgemeester zouden hebben, en deze lang gekoesterde wensch gaat thans in vervulling.

Zoo aanstonds zullen wij onze nieuwe Burgemeester kunnen begroeten bij zijn aankomst. En wat voor een Burgemeester. Ook in de keuze van onze nieuwe Burgervader is onze stad er een uit duizenden, want niet minder dan den Hoogwel Edelgeboren Jonkheer Polydorus , Qucudorus, Hercules de Jongh, Baron en Reiziger in Bleekwater van Ossendrecht naar Elders, is tot Burgemeester onzer stad benoemd.

Het is een man, wien het bloed van den zuiveren Germaan zoo van het gezicht straalt. Maar kom, geachte luisteraars laat ik U niet langer ophouden met U een beschrijving te geven, van deze bij uitstek voor onze stad geschikte Burgervader, want zoo aanstonds zult Gij allen hem van aanschijn tot aanschijn kunnen aanschouwen. Dat onze stad de eer te beurt is gevallen, om deze man als Burgervader te mogen verwelkomen, is ook de aanleiding, dat niemand minder dan onze Nationale Leider onzer Beweging, den WelEdelGestrengen Heer en Meester Toon Mussert de plechtigheid der installatie zal bijwonen.

En dan luisteraars heb ik voor U een verrassing, een verrassing zoo groot dat wij het haast zelf niet konden gelooven. Want de grootste eer die ons te beurt kon vallen, zal geschieden, namelijk: Het Bezoek Van Onzen Germaanschen Fuhrer Met Zijn Gevolg.

Adolf Hitler, onze Groote Fuhrer wil persoonlijk onze stad geluk komen wenschen, met de benoeming van zulk een Burgemeester. Laten wij straks, bij zijn aankomst een luid "Sieg Heil" aanheffen om onze gehechtheid aan hem, die ons zoo dierbaar is, te bewijzen. Wij zullen hem een grootsche hulde brengen. Ook tijdens zijn rede, die hij vanaf dit podium zal houden, zullen wij telkens ons "Sieg Heil herhalen.

Zoo kan het niet anders, of onze Fuhrer zal geroerd worden, in zijn Germaansche-Barbaarsche ziel, door onze gehechtheid en den aanblik van zulk een aanhankelijkheid. Want de aanblik vanaf dit podium is onbeschrijfelijk.

Hier vooraan de geheele Wouwsche jeugd opgesteld in het uniform van onze Jeugdstorm. Daarachter ons Elite-corps van onze dappere W.A., onze Landwacht, onze Jan Hagels. Fiere mannen luisteraars, waarop al onze hoop in de toekomst is gevestigd. Dat dit corps ook onze Nieuwe Burgemeester behaagt, is wel af te leiden, daar ook hij het prachtige Uniform, van deze afdeling van paraate mannen zal dragen.

Akte 2 - Aankomst Burgemeester met echtgenoote

Hou Zee" Kameraad, "Heil Hitler". Dag mevrouw, neem plaats en maak het U gemakkelijk, zoo dadelijk zullen de andere hooge Mieters ook arriveren. Ik zal U even de aanwezige Heeren voorstellen, dit is onze "Loco" in burger en dat is onze "Sik" bèèèèè (Sik zet oew pet af.) De andere Heeren van het Stedelijk Bestuur en van de verschillende bureaus zult U moeten excuseren, daar zij vandaag vanwege het groote feest een vrije dag genomen hebben. Luisteraars, hier ziet gij thans ,de man, waarop onze hoop in de toekomst gevestigd is. Laten wij hem onze hulde brengen door een daverend "Hou Zee"!!!!

Daar stopt reeds de tweede Ezel-Generatorwagen en ziet luisteraars niemand minder dan onze kleine Mussert hinkelt eruit, gevolgd door zijn bevallige en charmante Tante, met wie hij samen de zuivere Germaansche Stam zal exploiteren. Wat een snoesje luisteraars, wat een schat.
Houzee Toon, hoe gaat het.
Dag Tante , druk he.
Neem plaats, want wij zaten nog op jullie te wachten.
Luisteraars nu zal het groote oogenblik komen, de "Loco"zal onzen Polydoor aan den ketting leggen. Het woord is nu aan onze "Loco".

Akte 3 - Toespraak van den Loco

Geachte Razzia-leider, brrrrrrr, ik bedoel Nazileider, Tante, Burgemeester en alle ander hier aanwezig mee van harte welkom.

Om maar ineens met de deur in huis te vallen, ben ik op het oogenblik, uit hoofde van mijn functie verplicht, om den Bleekwater en Koffie-Koning, Jonkheer Polydorus, Qucudorus, Hercules de Jongh, Burgemeester te maken. Om in den geest van het Nazi-dom te handelen, waarbij weinig gepraat en nog minder gedaan wordt, zoo zal ik deze zaak kort afwerken, want hoe eerder ik U aan den ketting kan leggen, hoe liever. "Sik, kom hier en lees het benoemingsbesluit voor".

(Benoemingsbesluit voorgelezen door de Sik).
De Rijkscommissaris Zes en een kwart, gelet op het smeekgehuil van den Nazi- en teering- leider Toon Mussert en Pol de Jongh, gezien de kwaliteiten van laatstgenoemd creatuur; doet Kond: Dat tot Burgemeester der stad Wouw door hem is benoemd;
Polydorus, Qucudorus, Hercules de Jongh, wonende te Ossendrecht. Gegeven te den Haag, 1 Juni 1942.
Geteekend, de Rijkscommissaris voornoemd Zes en een Kwart. Voor eensluidend afschrift zijn Secretaris "Pik".

( De "Loco"gaat verder met de installatie).
"Zijde klaar Sik", dan zal het gebeuren. Bij deze verklaar ik U geïnstalleerd als burgemeester der stad Wouw. lk heb hierbij het genoegen U het eerste en ketting om te mogen doen.
Luisteraars, na deze plechtige installatie zal onze Nationale Leider onzer Beweging den WelEdele Gestrengen Heer en Meester Toon Mussert ook een woord van deelneming tot U richten.
He "Sik"ga met je pooten van dieen draad van de microfoon af staan, anders trapt hem nog op zijnen "asem".

Akte 4 - Rede van Mussert

Op dit plechtige moment van de schitterende installatie van een mijnen Kameraden als Burgemeester dezer stad, is het mij een groot genoegen, mijn Kameraad Polydoor en ook U alien, geluk te wenschen met deze eervolle benoeming.
Op dezen dag denk ik terug aan de vooroorlogsche jaren van crisis en ellende den oer- democratische, kapitalistische, plotocratische tijd, waarin ons vaderlandje gedompeld was.

Groot was onze gigantische strijd tegen dit alles en eindelijk hebben wij met de hulp van onze Duitsche strijdmakkers en niet te vergeten de bijdrage van onze grooten Germaansche Fuhrer, Adolf Hitler, is het ons gelukt de macht in handen te krijgen, waardoor wij in de mogelijkheid zijn gesteld. Om de Nationaal Socialistische Zon , in deze duisternis der plutocratie te laten schijnen.
Burgemeester zoo even hebt Gij uw taak als bestuurder dezer stad aanvaard. Wil deze taak vervullen, in Nationaal Socialistische Geest, en om U in deze behulpzaam te willen zijn , geef ik U hierbij vijf geboden tot richtsnoer.

1e gebod: Eert Uwen Fuhrer en draagt steeds trouw het insigne onzer Beweging op uwe Germaansche borst.
2e gebod: Gij zult allen die niet met ons zijn, door onze dappere Jan-Hagels laten "einsperren"
3e gebod: Gij zult mijn Tante liefhebben als mijzelf.
4e gebod: Wees als een vader voor de Jeugdstorm en breng hun de beginselen onzer Beweging bij..
5e en laatste gebod: Toon van nu af aan een ieder Uwer slaven het ware karakter onzer beweging.

Kameraad, als ge deze geboden getrouwelijk zult nakomen, dan kan het niet anders of de stad Wouw zal eenmaal uitbloeien tot een bloeiende wijngaard met als symbool onzen Dierbaren Driehoek. Ik heb gezegd. Leve den Fuhrer.- Leve mijn Tante.
HOUZEE!!!!!!!!
Luisteraars, na deze gloedvolle woorden, treedt onze nieuwe Burgervader naar voren.
Thans zullen wij voor het eerst zijn lieflijk geluid aanhooren. "Stilte, doodsche stilte, alstublieft".

Akte 5 - Dankwoord van den Burgemeester

MIJN LEIDER - TANTE.
"Loco"en "Sik"en verdere aanwezige Kameraden.
Op de eerste plaats, breng ik den Rijkscommissaris dank, voor het in mij gestelde vertrouwen en op de tweede plaats U mijn Leider, mijn hartelijken dank, voor het gebruik van Uw kruiwagen die mij tot hier gebracht heeft.

Op de derde plaats den "Loco"en de "Sik"ook dank voor de gevoelvolle woorden welke zij tot mij hebben gesproken. Ik ben er nog tot den grond van mijn hart beroerd van.
Ik zal mijn taak als Burgemeester aanvaarden, en trachten om Wouw de glorie te schenken die het toekomt. Mijn voornaamste wensch zal zijn: de woestenij, genaamd "Wouwsche Plantage" te ontginnen. Want ik hou niet van woest.

Om dit op zoo kort mogelijken termijn klaar te krijgen, zal ik alle mannelijke burgers van onze stad oproepen, om boomen te hakken en te zagen. Ook voor het transport der boomen zullen door mij speciale boomdragers worden aangewezen.

Om niet verder op mijn toekomstig beleid vooruit te loopen, ‘k zal ik U alleen deze vurige wensch bekennen. Ik hoop dat U allen met mij de moeite wilt doen, om eensgezind samen te werken en mijn burgemeesterschap zoolang zult slikken.
KAMERADEN - HOU -ZEE !!!!!!!!!

Nu luisteraars, wat zegt ge ervan? Zijn deze woorden niet recht uit het hart gegrepen? Schoon he, "Wa kan ie't zeige" Waar haalt ie het vandaan.
Maar dáár motte kijken daar breekt het grootste moment aan, daar komt de man,die geheel de wereld aan zijn voeten heeft liggen. U zult misschien zeggen dat hebben wij ook, maar hij veegt zijn pooten aan ons af. Hij is ons ideaal. Laten wij hem begroeten met een luid "Sieg Hell"!!!

Akte 6 - Aankomst van Hitler

Wat een gevolg heeft hij bij hem luisteraars. U kunt toch zoo zien dat het heel ander ras is, zoo moeten wij nu ook worden, maar allemaal geen Fuhrer, want die hebben wij er maar eenen noodig en nooit geen andere meer.

Hier zien wij dan in zijn gezelschap veel bekende Nazi-mannen, o.a. daar Goering, Goebbels, Keitel, Von Ribbentrop, Himmler, en Rudolf Hess is er ook bij. Hess had eerst geschreven, dat hij misschien niet kon komen, vanwege een buitenlandsche reis die hij moest maken, maar hij is toch nog niet weg zie ik . Goering is al op zijn hoogte aangeland en zal onze Fuhrer aan U voorstellen ach naantje toch.

Toespraak van Goering

Mijn Fuhrer, Volksgenossen, Kameraden.
Op deze scheune dag, open ich deze Rijksdagzitting en stel onze Groosse Fuhrer aan U voor. Fuhrer sprecht!!!!!! Wir Volgen U !!!!! Heil Hitler !!!!! Sieg Heil !!!!!!!!

En nu luisteraars, spreekt tot U den Fuhrer aller Germanen Adolf - Hitler!!!! Sieg Heil - Sieg Heil - Sieg Heil !!!!!!

Rede van Hitler

Volksgenossen.

Hier bin ich , Adolf Hitler! Ich bin nie kapoet, zooals mijne feianden bral-len. Ich habe allenig geprobiert mich self ein kogel dur meinen kopf te jui-nen, aber das ist nie geluukt, da die kopf van mei viel zu hard ist. Ik schoot zoo dichtbei uund nog hartstikke mies! (Sieg heil enz.) So steht dan voor jullie, de groosse Fuhrer aller Germanen van das dau-zendjarige Reich, gefundeert auf die Nationaal- Socialistische Idee !!! (Sieg heil enz.) Mein ganzes leben war geweit, an die bestreitung der Internationale Judentums, der kapitalismus, der Bolsjewismus und die Anglo-Amerikanische Plutoeratismus. Aber es hat nie so meugen sein. Es war tu scheun urn waar te sein.
Diese mein Volk opgedrungen krieg habe ich gevoerd mit meinem stum-men intoe ismoes, daartoe voorbestimt dur die groose voorsienigheit. (Sieg heil enz.)
Die gewatige armee aller zeiten die onvergleichliche Deutsche Weermacht hat sieg na sieg im krieg nach krieg bevochten!!!!! (Sieg heil enz.) Ganz Europa habe ich an meine Siegenskar gebunden. "Maar ze nukte der jammer genog af."!!!! ( Sieg heil enz.)
Nach Ostenreich volgte Danzig, Polen, die Tsecho-slowakei, Denemarken, Norwegen, Frankreich, belgien und das land von milk und honing. Holland!!! Dan fahrten wi gegen England, aber wi hatten keine polstokken om uber das kanal zu springen !!!!
Dan habe ich eine Westwal aufgebaut om van zu kwielen !!! Eine westwal wadur kein dauzend miilionen bruto register tonnen dur konnen kommen !!!!
Auch mit meine dauzend oe booten habe ich zweihundert miilionen ton¬nen doen versinken in de tiefte van die Atlantische Oceans ! Und aus die besetste gebieden habe ich zweitausend miilionen tonnen lebensmidde-len gestolen um mein geliebtes volk te voederen, want in den heimat hatte ich kein fressen meer !!!!(sieg heil enz.) Und es ist uns goed bekommen!!!!!
Sehe sie mar meine freund Herman Goering . Das ist eine schonen kerl Nil
Aber hij hat nie so na die scheune meiskes moeten keiken!!! (( Zaufen zwijnhund, de fuhrer moet zaufen !!!!).

Meine lieber kameraad dokter Goebbels is mar klain und mager geble-ben, aber das ist eine binnenvetter!!!!! (sieg heil enz). An him word bewaarheit das sprichwoort "gestolen goed gedeid nie". Fet is hij nie aber liegen dat hi kan !!!! Gewaltig !!!!( sieg heil enz. ). In der ganze weltgeschichte kenne ich mar eine grooseren liegeneir, namelich: Ich selbst !!!!! ( sieg heil enz.).Ich wolte nie verder sprechen uber die andere freunden op den aardkloot, zooals dokter zes en een kwart und kamerad Mussert, sie konten nie meer dan sie konten. Aber ich las mai keine stroop an den baard schmeren !!!! (sieg heil enz.). Zoo stand ich mit meine armee van zwanzig millionen soldaten, zwei milionen kanonnen, dreihunderddauzend panzer, mit meine unterseef-loote von vijfzigdauzend oebooten und ein luftwaffe van vijfhundertdau-zend flugzaugen op das topfpunt meine macht.Angebeten alseine halb-god dur honderd millionen stumme, varkenslompe Deutschers.!!! (sieg heil enz.).
Was sind das eine versamlung stumkpfen gewesen, Nein dan die Hollander, daarmee gingen wi vast nie keueren. Het ist mai zoo zwaar, das meine soldaten daar nichts achtergelassen haben Ich liebe die Hollanders Aber nicht der koeckenbakker Anton Mussert, Max Blokzeil uind der stumme Landwacht !!! (Sieg Heil enz.). Ich habe den totalen krieg gewolt, ich habe him bekommen. Es war aber te zwaar, te kampfen tegen ein stel militerische idioten ( sieg heil enz.). Ich wollte England ausradieren, aber jetst ist das ganze groosse Vaderlant ausradiert geworden dur die Royal air Force! (sieg heil enz.) Aber bei Stalngrad wird es kloossen, da habe ich verschrickligh auf mei-ner soosemeisser gehabt. Dan kwam die lang verwachtste invasioon. Jetst kunnten wir sien, wie de blankste billen haT. Aber das waren de meine nicht, das was eine groosse tegenvaller. Wir bekamen aufdonner nach auufdonner! Von die gewaltige geallieerde armeeen!!!!! (Sieg Heil, enz…).
Daarna haben meine soldaten viele stumme strechen ausgehaalt. Sij waren zoo moei, das sie keine unterscheid mir zagen, tusschen Englische soldaten und kerktorens. Dan habe die Wacht am Rein geslafen! Und die Geallieerten sind eingekommen!!!! Dan habe ich mich selbst geteunt als die grooste aufraumer van ganz Deutschland!!!!! ( sieg heil enz.)
Was habe ich gesagt.?! Was...habe ich....gesagt???l Gif mi vijf jaren und ich sol von das land von bloet und ras iets machen I Und sie meine volksgenossen was ich gemacht habe !!!!! (sieg heil enz.). Tausende kilometers wurde ich zuruck gerammelt zu bei Berlin, Unter der Linden.Die scheune Reich- kanselarij und von das Reichsdaggebouw, het haus von van der Lubbe!!!!
Nu is mein Berlin und Deutschland ganz kapoet, kan nicht meer gerepareerd worden! Und nun bin ook ich kapoet, zegge ze, aber mein begeertes leich ist nog immer nie gefunden!!!!!! Und es sol auch nie gefunden worden !!!!1 Mein eeuwige lebendige geist bleibt over de aarde sweben om de ganze wereld zu verpesten!!!!!(sieg heil enz.). Meine volksgenossen! Ich sol niemals kapituleeren!!!!!! Niemals, niem-als, nooit!!!!! (Sieg Heil, enz…).

Akte 7 - Overval door Churchil

Terwijl Hitler uitroept "Ich sol niemals kapituleeren"komt plotseling een jeep voorgereden met Churchil en enkele soldaten. Churchil springt op het podium met een revolver in de hand en roept tot alle aanwezigen:
HANDS UP !!!!

Als alle aan deze sommatie gehoor hebben gegeven wendt hij zich tot zijne soldaten met: PAK ZE !!!!
Zijn soldaten drijven de heele kliek naar binnen en vatten post bij de deur. Daarna keert Churchil zich tot het publiek en roept met luide stem:
EN NOU DANSEN !!!!!!!!!!!!

Bronnen

De transcriptie van het openluchtspel is volledig afkomstig uit het tijdschrift De Vierschaer, jaargang nr. 24, afl. 1, maart 2006 en is verspreid in een oplage van 600 exemplaren. (ISSN: 0169-7129)

Het artikel is geschreven door P. Hoendervangers. Het originele script is geschreven door G. Dekkers en is nog volledig in bezit van heemkundekring de Vierschaer.

De afbeeldingen zijn tevens afkomstig uit dit artikel, hoewel enkele foto's ook terug te vinden zijn in het digitale stadsarchief van de gemeente Roosendaal.

Met dank aan heemkundekring de Vierschaer voor het verlenen van toestemming voor online publicatie van dit artikel.

Neemt u bij vragen gerust direct contact op met de beheerder van deze website via: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.